W pierwszych powszechnych wyborach w 1867 roku, wójtem gminy (katastralnej) w Trzebownisku wybrano Piotra Dodolaka. Źródła podają, iż był analfabetą, jak większość galicyjskich wójtów. Mówić ściślej – potrafił wykaligrafować swe nazwisko na dokumentach przygotowanych przez gminnego pisarza. Wszystkich zainteresowanych trzebowniską buchalterią sprzed 150 lat odsyłam na strony serwisu NASZE TRZEBOWNISKO www.naszetrzebownisko.wist.com.pl, który publikuje autentyczne dokumenty z tamtych czasów. Na stronach NT pomieszczono wiele innych frapujących relacji o życiu naszych praprapradziadków.    
    Wójt Trzebowniska 2012 Józef Fedan ma, jak większość jego kolegów, dyplom wyższych studiów i tytuł inżyniera magistra. Studia kończy coraz liczniejsza rzesza absolwentów szkół z terenu naszej gminy. Śmiem twierdzić, iż odsetek ów jest zdecydowanie wyższy niż w innych środowiskach. W znacznym stopniu, to wynik wysokiego poziomu gminnej oświaty oraz  znakomitych warunków do nauki jakie stworzono tu najmłodszym.

       Wymownym tego potwierdzeniem jest decyzja kapituły plebiscytu Euro – Gmina, aby w dziedzinie edukacji, certyfikat, statuetkę i tytuł lidera wśród jednostek samorządowych Podkarpacia przyznać gminie Trzebownisko. Miało to miejsce, jak widać na powyższym zdjęciu, na specjalnej uroczystości zorganizowanej 27 marca w Urzędzie Marszałkowskim w Rzeszowie. 

    Nadany tytuł to wyraz uznania zarówno dla obecnych gospodarzy gminy oraz ich poprzedników, jak i dla całej rzeszy kolejnych pokoleń nauczycieli i wychowawców. To również ukłon skierowany w stronę grona ofiarnych społeczników, którzy na forum Rad Rodziców jak też działających na wsi organizacji zawsze wychodzili naprzeciw potrzebom poszczególnych placówek.

    Dzięki realnemu wsparciu środowiska udało się zabezpieczyć miejsce nauki dla powojennego wyżu demograficznego. Bez tego wsparcia nie byłaby możliwa prawdziwa rewolucja oświatowa, jakiej doświadczyło gminne szkolnictwo w ostatnich 20 latach, kiedy to wybudowano od podstaw pięć nowych kompleksów szkolnych (Wólka Podleśna, Łąka, Zaczernie oraz Gimnazjum w Trzebownisku). Wszystkie pozostałe obiekty poddano gruntownej rozbudowie i modernizacji. Nie ma słowa przesady w stwierdzeniu, że warunki nauki i pracy naszych uczniów i ich opiekunów w pełni odpowiadają wymogom standardów europejskich początku XXI wieku.

    Do najpoważniejszych zadań inwestycyjnych ostatnich lat należała budowa nowoczesnego gimnazjum w Trzebownisku. Kosztowało 10 milionów. Oddane  do użytku w roku szkolnym 2008/2009 mieści też piękne przedszkole dla 130 dzieci. Gimnazjum wyposażono w kompleks boisk sportowych oraz dwa place zabaw dla przedszkolaków. Były i są one miejscem m.in. zajęć pozalekcyjnych, jak choćby ubiegłorocznego spotkania z funkcjonariuszami straży granicznej.

    W corocznym budżecie gminy wydatki na oświatę stanowią największą pulę środków. Dość powiedzieć, iż w minionym, 2011 roku, na funkcjonowanie szkół i przedszkoli (w tym na inwestycje) wydatkowano kwotę 25,6 mln złotych. Gros tych zadań  pokryto subwencją z budżetu państwa (15 686 tys. zł). Mimo wszystko, obciążenie budżetu  gminy było znaczące. Podobnie będzie w br. Ogólny plan wydatków przewiduje kwotę prawie 57 mln złotych; na oświatę wyda się 22 mln 963 tys. zł.  Po to choćby, by maluchy ze Stobiernej (przedszkole przy ZS nr 1 - zdjęcie powyżej) mogły czuć się jak u mamy w rodzinnym domu.

    Z każdym rokiem, także w naszych szkołach, powoli ubywa uczniów. W roku szkolnym  2011/2012 do gimnazjów, szkół podstawowych i przedszkoli publicznych uczęszcza 2720 dzieci i młodzieży, w tym 627 przedszkolaków. Oddziały 20 – osobowe są więc dziś normą. To podnosi koszty, ale też sprzyja jakości pracy pedagogicznej oraz nauki. We wszystkich jednostkach oświatowych na terenie gminy zatrudnionych jest 281 nauczycieli, w tym 146 dyplomowanych; 70 nauczycieli pracuje na niepełnym etacie.  W szkole w Łące  (foto wyżej) 30 nauczycieli ma pod opieką 174 uczniów i 78 przedszkolaków.

    W 2010 roku szkoła w Nowej Wsi obchodziła święto 100 – lecia istnienia. Równie piękny złoty jubileusz  zgromadził nauczycieli, oraz ich wychowanków  w dniu 5 czerwca 2011 w najmniejszej szkole w gminie (20 uczniów) - w punkcie filialnym w Terliczce. By pomieścić wszystkich gości i godnie pochwalić się swymi umiejętnościami, koncert urządzono w miejscowej świątyni (zdjęcie poniżej).

    Pierwsze dni w szkole pamięta się do końca życia. Także uroczyste pasowanie na ucznia. Trzebowniskie pierwszaki defilują niczym studenci w amerykańskim college. Pani dyrektor Bogdana Machej też pewnie czuje tremę… Publikowane niżej zdjęcie wykonano 26 października 2011 roku.

    Misją każdej współczesnej szkoły jest bliska wież ze środowiskiem, oraz maksymalne włączanie w życie placówki dorosłych mieszkańców. Tak pojmuje swą rolę także kierownictwo zespołu szkół w Łukawcu.   W programie konkursów i akcji, czołowe miejsce zajmuje m.in. przegląd artystyczny „Moja Mała Ojczyzna”, poświecony prezentacji zwyczajów swego regionu. Równie popularną imprezą są doroczne spotkania z okazji Dnia Babci i Dziadka. Ostatnie,  w dniu 20 stycznia 2012, świetnie ubawiło zarówno seniorów jak i ich wnuczęta.

    Od 10 lat najmłodsi obywatele naszej gminy, mają do dyspozycji zespół krytych basenów w Nowej Wsi. W harmonogramie pracy OSiR przewidziano specjalny blok zajęć z dziećmi i młodzieżą szkolną. W ubiegłym roku, z basenów skorzystało  ponad 17 tys. uczniów w grupach zorganizowanych, aczkolwiek mogłoby kilkakrotnie więcej. Wiele zależy od nauczycieli wf oraz postawy kierownictwa danej szkoły. W Wólce Podlesnej młodych amatorów pływania na basenie nie brakuje, i to z korzystnym skutkiem. Wystarczy popatrzeć na poniższą fotkę.

    Tak jak w Wólce ”smakują” w figurach na basenie, tak w Zaczerniu rośnie rzesza fanów wędrowania. To za sprawą szkolnego koła PTTK, którym opiekuje się Marcin Kowalski. W bieżącym roku szkolnym szkolni turyści zaliczyli już rajdy w Bieszczady, Góry Hańczowskie i Grzybowskie. Inną dziedziną „hołubioną” w ZS w Zaczerniu jest muzykowanie. W październiku ruszył cykl koncertów prowadzonych przez muzyków z rzeszowskiej filharmonii. Równie gorąco było na spotkaniu z muzykami szkoły YAMAHA (patrz zdjęcie).

    Równie zapalonych miłośników muzyki i tańca nie brakuje w Jasionce. W Zespole Szkół od kilku lat działa zespół „Czterolistna koniczynka”, zorganizowany przez Renatę Poźniak. Młodzi artyści, zachęceni sukcesem na wojewódzkim przeglądzie w Głogowie, pod hasłem „Pierwsze kroki”, z powodzeniem występują nie tylko na scenach naszej gminy. Zaś Dni Jasionki bez „koniczynek” byłyby nieważne.

    Już trwają zapisy do nowego przedszkola w Wólce Podleśnej. Ruszy 1 września. Tym, samym, praktycznie wszystkie sołectwa dysponować będą własnymi publicznymi placówkami przedszkolnymi. Największe, z 5 oddziałami dla 130 dzieci, działa od 4 lat w Trzebownisku (zdjęcie poniżej). Uzupełniłem sieci przedszkoli publicznych są 4 niepubliczne (2 w Zaczerniu oraz w Jasionce i Trzebownisku).

    Trzebownisko to jedna z nielicznych gmin na Podkarpaciu w których we wszystkich placówkach oświatowych funkcjonują stołówki żywiące uczniów i przedszkolaków. Ceny posiłków obejmują jedynie koszt tzw. wsadu do kotła. Uposażenie personelu kuchennego i technicznego oraz opłaty komunalne pokrywa budżet gminy. Rocznie, w skali całej gminy, są to wydatki rzędu  1 miliona 160 tysięcy. Cena dwudaniowego obiadu waha się w okolicach 3 złotych. Poniższe zdjęcie wykonano w przedszkolu w Zaczerniu.

    Minęły lata, gdy biblioteki zapraszały do swych lokali niemal w każdej wsi. Mimo zachodzących zmian w czytelnictwie Polaków, samorząd gminy Trzebownisko stara się utrzymać pracę tych placówek, zwłaszcza w szkołach. Miana Biblioteki Publicznej godnie broni Gminna Biblioteka,  zlokalizowana przy Zespole Szkół w Stobiernej. Do dyspozycji czytelników pozostają tu m.in. trzy stanowiska komputerowe oraz komplet bieżącej prasy.  Placówce w Stobiernej podlegają dwie filie w Łukawcu i w Zaczerniu.

           Tekst: Ryszard Bereś
                Większość zdjęć pochodzi ze stron internetowych szkół

Fotoreportaż Marcina Kozioła z uroczystości w Urzędzie Marszałkowskim
    KLIKNIJ