Tajęcinianin czy tajęciniak?

2013-03-01

Jak poprawnie należy nazwać mieszkańca Tajęciny? Czy istniej gwara wólczańska, wólska a może wólecka? Podobają się nam stroje łukawskie czy łukawieckie? To prawda, dla niektórych internautów to wszystko jedno. Co więcej, część z nich za cnotę uważa ordynarne kaleczenie polszczyzny. Łatwo to zauważyć, gdy człowiek da się wciągnąć w lekturę różnych komentarzy i dyskusji internetowych. Wychodząc jednak z założenia, iż wśród czytelników portalu UG Trzebownisko dominują ludzie kulturalni i światli, chcemy pomóc im rozwiać wątpliwości, jakie nastręcza używanie nazw geograficznych naszych sołectw.

Zwróciliśmy sie w tej sprawie do naszych nauczycieli, znakomitych polonistów ze Szkoły Podstawowej w Trzebownisku. Dyrektor Maria Zawadzka, przyznaje: – To niełatwe zadanie, zwłaszcza, iż obok reguł językowych do głosu dochodzą pewne miejscowe nawyki i przyzwyczajenia. Przykładem nazwa Skotnia. W staropolskim języku termin ten oznacza: drogę polną, przegon krów. W kilku miastach są ulice a nawet dzielnice o nazwie Skotnia. W Trzebownisku wszyscy mówią Szkotnia… Przyznaję rację pani dyrektor. Kiedy na łamach gazetki NASZE TRZEBOWNISKO wytknąłem kiedyś ten żargon, zostałem zakrzyczany. - Nasi dziadowie mówili Szkotnia, i niech tak zostanie!

Biorąc to wszystko pod uwagę, nasz „zespół językoznawców” z trzebowniskiej Szkoły: panie Elżbieta Noworól, Elżbieta Trzyna i Maria Zawadzka, uwzględniając ogólne zasady językowe i uwagi zawarte w opracowaniu „Poradnik profesora Markowskiego – język polski”, proponuje następujące formy odmiany tak bliskich nam nazw:

Jako przymiotnik: zaczerski, wólczański, trzebowniski, terliczański, tajęciński, stobierski, nowowiejski, łukawiecki a. łukawski, łączański, jasioński (aczkolwiek w wydawnictwie URM z urzędowym spisem miejscowości z 1966 roku znalazłem wpis: jasionecki –R.B.);
Nazywając mieszkańców wsi powinniśmy powiedzieć: jasionczanie, łączanie, łukawczanie, nowowsianie, stobierzanie, tajecinianie, trzebowniczanie, wólczanie i zaczernianie;
Mieszkaniec w liczbie pojedynczej brzmi trochę zabawnie: jasionczanin, łączanin, łukawczanin (łukawiak), nowowsianin, stobierzanin, tajęcinianin (tajeciniak), terliczanin, trzebowniczanin, wólczanin, zaczernianin. W tej sytuacji, zamiast kaleczyć sobie język lepiej chyba powiedzieć: mieszkaniec Tajęciny, obywatel Trzebowniska.

Poruszając kwestię poprawności językowej związanej z używaniem nazw miejscowości, warto także raz jeszcze zaapelować o minimum poprawności na łamach różnych samorządowych pisemek i stron internetowych. Istnieje tam bowiem mania pisania wszystkiego z dużych liter. Tak więc wójt czy burmistrz musi być obowiązkowo przez W czy B, choć nawet papież czy święty pisze się z małej litery. Redaktorzy tych pisemek nie wyobrażają sobie nazwy swojej gminy z małej g, podczas gdy w tekście zawsze piszemy: gmina Trzebownisko, powiat rzeszowski, województwo podkarpackie.

Nie pozostaje nic innego, jak każdemu urzędnikowi „robiącemu” za redaktora należy kupić tradycyjny słownik języka polskiego. Jako zawodowy dziennikarz z 40 – letnim stażem, obok mego komputera zawsze leży słownik. I nie wstydzę się do niego zaglądać! I przyznaję bez bicia, także mnie, także dziś przytrafiają się błędy. Wtedy, płonę ze wstydu… Poprawność językowa, szacunek do własnego języka to bowiem jedna z miar jakości naszej tożsamości narodowej a także lokalnego patriotyzmu.

Ryszard Bereś

Fot. autor

Czytano: 1606 razy

Powrót

Tajęcinianin czy tajęciniak?

GALERIA