„TRADYCYJNY SAD” to ogólnopolski projekt edukacyjny organizowany jest przez Fundację Banku Ochrony Środowiska z myślą o zachowaniu różnorodności biologicznej Polski i zdrowiu społeczeństwa.

Projekt polega na poznaniu sadowniczego dziedzictwa polskich ziem i restytucji starych odmian drzew w formie szkolnego minisadu składającego się z co najmniej 5 drzew sadzonych na ogólnodostępnym terenie.

Sad może zostać założony przy szkole, kościele, plebanii lub na działce należącej do gminy. Kładziemy nacisk na prowadzenie sadu w sposób naturalny tj. z doborem odpornych odmian dostosowanych do polskich warunków oraz zastosowaniem ekologicznego sposobu ochrony roślin, który ogranicza negatywny wpływ upraw na środowisko. 

Projekt skierowany jest do wszystkich szkół podstawowych oraz ponadpodstawowych. Realizowany jest w formie międzyszkolnej rywalizacji zespołowej.

Geneza

Przez wieki Polska była potęgą sadowniczą opartą o drzewa dawnych odmian. Głównie jabłonie były wszechobecnym elementem krajobrazu i stanowiły podstawę zaopatrzenia rodzinnych gospodarstw. Stare odmiany funkcjonowały we wszystkich regionach Polski i były doskonale przystosowane do panujących tam warunków. W ostatnich 50 latach wyginęło 80% zasobów starych drzew owocowych. Powstały nowe „przemysłowe” odmiany, które zostały przystosowane do zwiększonej produktywności (wcześniej i silniej owocujące, o zwiększonej gęstości sadzenia ze względu na małe rozmiary). Jednak ceną za sukces wydajności z hektara jest konieczność stałej opieki nad tymi drzewami, a głównie ochrony chemicznej, bo drzewa muszą być pryskane nawet 30 razy w ciągu sezonu wegetacyjnego. W dobie zwiększającej się świadomości skażenia środowiska, społeczeństwo coraz wyraźniej zgłasza zainteresowanie produktami uprawianymi bez nadmiernej chemizacji. Stąd konieczność powrotu do dawnych odmian, które przez dziesięciolecia radziły sobie świetnie w rodzimych warunkach.

Adresaci konkursu

Projekt adresowany jest dwutorowo: do młodych ludzi, ponieważ wiedza na temat umiejętnej uprawy i walorów zdrowotnych owoców z drzew tradycyjnych odmian jest potrzebna wśród młodego pokolenia, aby umiało zapewnić sobie wartościowe pożywienie w przyszłości, jak również do całego społeczeństwa, ponieważ obecnie pracujące osoby mogą podjąć decyzję o założeniu sadu przydomowego złożonego ze starych odmian.

Cele

Działania prowadzone w ramach niniejszego projektu pozwolą upowszechnić wiedzę na temat tradycyjnych odmian i pomogą przywrócić je na dawne, właściwe sobie miejsce. Celem jest szeroko pojęta edukacja – nie tylko na temat tradycyjnych odmian, ale również ekologicznego sposobu pielęgnacji drzew, który ogranicza negatywny wpływ upraw na środowisko. Projekt ma za zadanie zwiększenie zasobów genetycznych drzew starych odmian wiśni oraz zwiększenie różnorodności biologicznej na ziemiach polskich.

Sposób realizacji

Projekt ma charakter międzyszkolnej rywalizacji. Do konkursu mogą zgłaszać się szkolne zespoły konkursowe (maks. 10 uczniów), które pracować będą pod opieką nauczyciela lub katechety. Komunikacja z zespołami będzie się odbywała poprzez platformę internetową, gdzie zamieszczone są wszelkie informacje dotyczące organizacji konkursu: opis zadań do wykonania, regulamin, terminarz, formularze raportów, szeroka baza wiedzy wspierającej realizację zadań konkursowych, itp.

Terminarz

Terminarz konkursu związany jest z harmonogramem prac agrotechnicznych.

Sadzenie roślin przewidziane jest wiosną. Ważne, aby młode drzewka, kupione nie w donicach sadzić zanim wypuszczą pędy!

Projekt rozpoczyna się w lutym 2022 roku, a zakończy się na przełomie września/października 2022 roku.

Rejestracja i czas na przesłanie raportu z I etapu: do 4 marca 2022 roku.

Więcej informacji znajduje się w zakładce TERMINARZ na stronie internetowej: https://tradycyjnysad.pl/o-projekcie/

Zasady udziału

Do konkursu mogą zgłaszać się szkolne zespoły konkursowe (maks. 10 uczniów), które pracować będą pod opieką nauczyciela.

Tematem przewodnim projektu jest zdobycie wiedzy nt. starych odmian drzew owocowych, szeroka promocja tej wiedzy oraz założenie minisadu złożonego z tradycyjnych odmian drzew sadowniczych sadzonych w sposób swobodny (w piątej edycji są to wiśnie), zlokalizowanego na ogólnodostepnym terenie.

Projekt jest podzielony na dwa główne etapy. Udział w konkursie polega na wypełnieniu zadań przewidzianych w obu etapach łącznie. Dodatkowo można również wziąć udział w zadaniu nieobowiązkowym, jakim jest tworzenie pomologicznej mapy Polski.

120 najlepszych zespołów, które w prawidłowy sposób wypełnią zadania pierwszego etapu otrzymają grant, z którego sfinansowane zostaną zestawy startowe roślin sadowniczych oraz konieczne materiały wspierające proces założenia minisadu. Lista materiałów, które można zakupić z grantu znajduje się w zakładce POMOCE. Dodatkowo, na zakończenie każdego z etapów konkursu, wyłonieni zostaną zwycięzcy, którzy otrzymają drobne nagrody rzeczowe.

Szczegółowe informacje na temat konkursu znajdują się na stronie internetowej: https://tradycyjnysad.pl/o-projekcie/