Cztery lata temu, na łamach portalu UG napisaliśmy: - Każdy z nas – mieszkańców gminy Trzebownisko, nie wyłączając niemowlaków, otrzymał z Unii Europejskiej „prezent” wart samochodu średniej klasy…. Tak obrazowo zaprezentowaliśmy skalę środków jakie wpłynęły z budżetu UE, po przystąpieniu Polski do tej organizacji, na różne projekty realizowane na terenie naszej gminy. Dziś, z perspektywy prawie 12 lat po akcesji, w oparciu o miarodajne dane krajowych instytucji statystycznych, możemy tamtą publicystyczną ocenę mocno skorygować. Ten „prezent”, to w przeliczeniu na 1 mieszkańca gminy kwota ok. 80 tys. złotych. Tyle kosztuje samochód z nieco wyższej półki.
 

    Z opublikowanych ostatnio danych wynika bowiem, iż wartość dofinansowania wszystkich projektów współfinansowanych z funduszy UE, w oparciu o umowy podpisane do połowy 2015 roku, wyniosła ponad 1 miliard 684 miliony złotych. To stawia gminę Trzebownisko na 3. miejscu w kraju w gronie wszystkich gmin wiejskich i wiejsko – gminnych, które takie umowy z Unią podpisały. Należy raz jeszcze podkreślić: są to pieniążki unijne jakie wpłynęły, wpływają bądź wpłyną w najbliższym czasie na WSZYSTKIE projekty inwestycyjne, ale i tzw. miękkie (szkolenia, imprezy, wydawnictwa), urzeczywistnianie na obszarze naszej gminy. Mówiąc konkretniej: to zarówno miliony otrzymane przez samorząd na budowę wiejskiej infrastruktury (drogi, chodniki, oświetlenie, oczyszczalnia, itd.), ale też setki milionów jakie wydano i wydaje się np. na budowę autostrady, na rozbudowę i modernizację lotniska Jasionka czy choćby realizację kolejnych hal fabrycznych w przylotniskowej strefie Parku AEROPOLIS. Uszczegóławiając zaś tę informację trzeba dodać: są to środki pochodzące z krajowych programów operacyjnych oraz z Programu Operacyjnego Województwa Podkarpackiego na lata 2007 – 2013.
 

    Nie ma w naszej gminie miejscowości w której nie spotkalibyśmy tablicy z adnotacją: Projekt współfinansowany ze środków UE. Trochę ta informacja nam spowszedniała, i mijamy ją jakby obojętnie. A przecież prawda jest taka, że bez tych dodatkowych funduszy z Europy, zdecydowanie niższy były poziom i wygoda życia mieszkańców gminy Trzebownisko roku 2016. Warto wiec co jakiś czas, przypominać co, dzięki tym pieniążkom, udało nam się zrobić, wybudować, upiększyć… Oto znów krótkie rėsumė.
 

    Zdecydowaną większość środków skierowanych na dofinansowanie projektów realizowanych na naszym terenie, pochłonęły tzw. zadania strategiczne – ważne dla całego kraju i regionu. W pierwszej kolejności to autostrada. Nasz 7 – kilometrowy odcinek: od Jasionki po tzw. Węzeł Centralny (Zaczernie) otrzymał dofinansowanie w wysokości ok. 250 mln zł z Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko. Ten pierwszy gotowy fragment autostrady do Korczowej ruszył 10 września 2012 roku. Tego samego dnia udostępniony został 8,3 – kilometrowy odcinek nowej drogi ekspresowej S19 – Stobierna – Węzeł Wschodni. Obecnie trwa realizacja ostatniego już fragmentu A4 od Jasionki do Jarosławia. Przewidywany termin zakończenia prac, to połowa br.
 

    Dofinansowania przekraczającego pół miliarda złotych doczekała się strefa Podkarpackiego Parku Naukowo – Technologicznego AEROPOLIS w Tajęcinie, administrowana przez Rzeszowską Agencję Rozwoju Regionalnego. Niemal wszystkie zlokalizowane tutaj firmy skorzystały ze wsparcia finansowego funduszy UE, a także zwolnień z podatku od nieruchomości na rzecz Urzędu Gminy Trzebownisko. Zasługują na to, bo stworzyły kilkaset miejsc pracy na najwyższym światowym poziomie, stosując technologie prawie kosmiczne. Kolejne 51 milionów zł z unijnych funduszy dotarło do Parku wraz z budową Inkubatora Technologicznego i Centrum Obsługi Parku RARR. W roku 2013 zostały oddane do użytku kolejne zakłady produkcyjne amerykańskiej firmy BorgWarner.  W sumie, na początku 2016 roku działa tu już 10 firm, głównie na potrzeby przemysłu lotniczego i motoryzacyjnego. Wkrótce przyjmie gości zlokalizowane na terenie strefy, największe w regionie i najpiękniejsze w kraju, Centrum Wystawienniczo – Kongresowe.
 

    Prawie dwieście milionów złotych pomocy unijnej otrzymało w minionych latach lotnisko w Jasionce. Na rozbudowę i modernizację infrastruktury lotniskowej oraz na budowę nowego terminala, z PO Infrastruktura i Środowisko wyasygnowano dla Jasionki 81 mln zł dofinansowania. Władze wojewódzkie również nie skąpiły środków. W ramach tzw. Regionalnego Programu Operacyjnego, decyzją Zarządu Województwa, na lotnisko trafiło z konta RPO ponad 100 mln złotych. We wrześniu 2013 roku, rok po uruchomieniu supernowoczesnego terminalu, ruszyła  sześciokondygnacyjna wieża, też na miarę potrzeb lotnictwa XXI wieku.
 

    Jasionka to nie tylko transport lotniczy ludzi i towarów, ale też szkolenie nowych kadr dla polskiego lotnictwa. Jedyny w Polsce Ośrodek Kształcenia Lotniczego Politechniki Rzeszowskiej również zmienił się nie do poznania. W ramach programu Polska Wschodnia otrzymał z unijnej kasy 40 mln złotych. Wykorzystano je na modernizację bazy (nowy pas), zakup 7 samolotów szkoleniowych a także zainstalowanie najnowocześniejszego w Polsce symulatora lotów.
 

    Nie sposób zaprezentować wszystkich beneficjentów unijnej kasy z terenu trzebowniskiej gminy. Wypada ograniczyć się do kilku charakterystycznych przykładów z kręgu życia gospodarczego. Dofinansowanie za pośrednictwem RPO otrzymał m.in. inwestor czterogwiazdkowego hotelu Blue Diamond w Nowej Wsi; przybyło 141 miejsc noclegowych. Dzięki wsparciu unijnemu, w ramach projektu pilotowanemu przez LGD EUROGALICJA, koparko - ładowarkę zakupiło Kółko Rolnicze w Jasionce (dofinansowanie 100 tys. zł) . I jeszcze inny przykład. Decyzją Zarządu Województwa, 1,7 mln zł dotacji z RPO trafiło do Spółdzielni Telekomunikacyjnej WIST w Łące; środki te wsparły nową ofertę Spółdzielni – cyfrową telewizję internetową.
 

    Rzecz jasna, wśród podmiotów zabiegających intensywnie o unijne pieniążki jest też samorząd gminy Trzebownisko. Dla gospodarzy gminy sięganie do unijnej kasy nie jest nowością, tak dzieje się od połowy lat dziewięćdziesiątych. Trzeba przypomnieć, że ówcześni szefowie UG starali się maksymalnie wykorzystać tzw. środki przedakcesyjne. Było to liczące się źródło dofinansowania infrastruktury kanalizacyjnej; sięgano do różnych programów: ASAL, PHARE, z fundacji szwajcarskiej, fundacji polsko – niemieckiej. Każdy rok, począwszy od 1994, gdy podjęto układanie rur w Łące i Trzebownisku (Zawodzie), owocował kilometrami sieci kanalizacyjnej obejmującej stopniowo całą gminę. Kampanię na rzecz skanalizowania gminy zakończono w roku 2003, kiedy to uzyskano dofinansowanie z SAPARD na budowę kanalizacji w Tajęcinie. SAPARD wsparł też przebudowę drogi Wólka – Budy i modernizację w 2004 drogi Łąka – Łukawiec o długości 1,7 km.
 

    Następne lata, z racji wstąpienia do Unii, to sięganie już bezpośrednio do kasy UE. Raz jeszcze przypomnijmy najważniejsze i najciekawsze zadania:
• projekt „Czas aktywności w gminie Trzebownisko” skierowany do bezrobotnych i nieaktywnych zawodowo podopiecznych GOPS;
• remont pawilonów sportowych w 4 klubach;
• wybudowanie i urządzenie 10 gminnych placów zabaw;
• w 5 wsiach zawisło łącznie 91 lamp hybrydowych;
• zakupiono  samochody strażackie dla OSP w Trzebownisku i w Zaczerniu;
• dofinansowano budowę hali tenisowej OSiR w Nowej Wsi;
• wsparto budowę Domu Ludowego w Tajęcinie (w ramach projektu LGD EUROGALICJA)
• wyremontowano m.in. Dom Ludowy w Nowej Wsi i kontynuowano prace przy Domu Kultury w Zaczerniu;
• w roku szkolnym 2010/2011 zrealizowano projekt „Wyższy standard nauczania” – chodzi o indywidualizację nauczania w kl. I-III;
• pozyskano dotacje na konkursy wieńców dożynkowych i inne małe projekty realizowane m.in. przez poszczególne KGW;
• największym przedsięwzięciem ostatnich lat był projekt „Rozbudowa i modernizacja oczyszczalni ścieków w Nowej Wsi”; całkowity koszt realizacji to ponad 15 mln zł, w tym dofinansowanie z Funduszu Spójności to 8,2 mln złotych.

 

  
 Mamy nadzieje, że lata następne będą kontynuacją skutecznych działań na szczeblu samorządowym oraz centralnym na rzecz dalszego dynamicznego rozwoju gminy Trzebownisko, z maksymalnym wykorzystaniem funduszy UE. Bo nikt w naszej gminie nie ma już wątpliwości: dzięki milionom z Unii żyje się nam wygodniej i dostatniej.  Ilustrują to wymownie m.in. videoklipy publikowane w sieci You Tube. Kolejny raz zapraszamy na projekcję:

• Zwiedzamy gminę - AEROPOLIS - Park światowych technologii  KLIKNIJ
https://www.youtube.com/watch?v=-lYrx43Wsaw

• Zwiedzamy gminę – Jasionka naszym oknem na świat  KLIKNIJ
https://www.youtube.com/watch?v=gHBxbOP40tM
 
• Rozbudowa oczyszczalni ścieków w Nowej Wsi  KLIKNIJ
https://www.youtube.com/watch?v=Ph-GnBp3eBU

• Kiedy ruszy autostrada od Terliczki?    KLIKNIJ
https://www.youtube.com/watch?v=rKPdxUecGe0
 

 

                        Materiał przygotował Ryszard Bereś