W zakres działań Referatu Ochrony Środowiska, Rolnictwa i Gospodarki Gruntami wchodzi min.:

• dokonywanie scaleń i podziału gruntów,
• prognozowanie i programowanie przedsięwzięć z zakresu ochrony środowiska i ochrony przyrody,
• realizacja ustawy o utrzymaniu porządku i czystości w gminach oraz ustawy o odpadach, w tym prowadzenie ewidencji zbiorników bezodpływowych,
• kontrola wykonywania przez właścicieli nieruchomości obowiązków wynikających z ustawy o utrzymaniu porządku i czystości w gminie,
• realizowanie zadań gminy wynikających z ustawy prawo wodne, w tym ustalanie opłat za zmniejszenie naturalnej retencji,
• realizowanie zadań gminy wynikających z ustawy o lasach i prawa łowieckiego, prowadzenie gospodarki w lasach mienia gminnego,
• realizacja zadań wynikających z ustawy o ochronie zwierząt,
• współpraca ze służbą weterynaryjną w zakresie zwalczania zaraźliwych chorób zwierzęcych i organizacja profilaktyki weterynaryjnej,
• rozpatrywanie zgłoszeń zamiaru usunięcia drzew lub krzewów oraz wydawanie zezwoleń na usunięcie drzew i krzewów,
• współdziałanie z Inspekcją Ochrony Roślin i Nasiennictwa oraz nadzór nad zwalczaniem chwastów, chorób i szkodników,
• współpraca z Izbami Rolniczymi, Ośrodkiem Doradztwa Rolniczego, Krajowym Ośrodkiem Wsparcia Rolnictwa, Agencją Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa,
• gospodarka zasobami lokali mieszkalnych i użytkowych Gminy, ustalanie czynszów i kaucji za lokale oraz naliczanie dodatków mieszkaniowych,
• prowadzenie postępowania oraz naliczanie opłat adiacenckich,
• wydawanie zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych,
• gospodarka gruntami komunalnymi oraz prowadzenie spraw związanych z dzierżawą, najmem, zarządem i użytkowaniem wieczystym nieruchomościami stanowiącymi własność gminy,
• ogłaszanie, organizowanie i przeprowadzanie przetargów na nieruchomości gminy oraz kompletowanie dokumentów do sporządzania aktów notarialnych,
• załatwianie spraw związanych z wnoszeniem aportu do spółek,
• prowadzenie postępowania administracyjnego w sprawach rozgraniczeń nieruchomości oraz dokonywania oceny prawidłowości wykonania czynności ustalenia przebiegu granic,
• załatwianie spraw wynikających z ustawy o wliczaniu okresów pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym do pracowniczego stażu pracy,
• wydawanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację inwestycji,
• prowadzenie publicznie dostępnego wykazu danych o dokumentach zawierających informacje o środowisku i jego ochronie, w formie elektronicznej,
• prowadzenie spraw związanych z ewidencją miejscowości, ulic i adresów oraz prowadzenie spraw numerów porządkowych nieruchomości,
• prowadzenie spraw związanych z ochroną zdrowia, w zakresie uprawnień gminy,
• opracowywanie, wdrażanie i monitoring rocznego programu współpracy Gminy z organizacjami pozarządowymi oraz podmiotami wymienionymi w ustawie o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, w tym ogłaszanie konkursów w zakresie powierzenia zadania prowadzenia środowiskowych domów pomocy społecznej oraz zadań w zakresie upowszechniania kultury fizycznej i sportu (w tym przeprowadzanie merytorycznej kontroli powierzonego zadania),
• prowadzenie całokształtu spraw związanych z funkcjonowaniem systemu gospodarki odpadami komunalnymi na terenie Gminy Trzebownisko.