Mój tekst sprzed tygodnia o postawach mieszkańców w dniach pandemii, głównie o odpowiedzialności za siebie i innych, w tym o zupełnym braku roztropności wśród niektórych, nie przeszedł bez echa. Moi telefoniczni rozmówcy też nie stronili od obaw i zwykłego lęku, co będzie. Równocześnie, padały słowa otuchy, zwłaszcza dla seniorów. Formułowano opinię, że mocno przesadzam wyolbrzymiając niesubordynację i  antymaskowe nastroje. To w społeczności naszej gminy przypadki jednostkowe… Kreślę, być może, obraz zbyt przerysowany. Jednakże taka jest rola dziennikarza: ostrzegać z wyprzedzeniem, niektórych „sprowadzać na ziemię”, także ludzi władzy. Dlatego teraz,  kiedy pandemia zdecydowanie przyspiesza, pozwolę sobie na  kolejne uwagi, z nadzieją, że i te zostaną docenione.
 

Zarazy COVID-19 nie przenoszą wróbelki ani motylki. Za transmisję tego wirusa odpowiedzialny jest człowiek. I następny fakt zdefiniowany przez lekarzy i naukowców: wszelkie modele potwierdzają, że liczba zarażonych jest kilkakrotnie większa od danych wynikających z przeprowadzonych testów. Albowiem – konstatują wirusolodzy  - niemal osiemdziesiąt procent zarażonych przechodzi chorobę bezobjawowo, bez charakterystycznych dolegliwości. Tak przechorowują zarażenie najmłodsi. Stąd tak ważne jest stwierdzenie zawarte w tytule tego artykułu: młody człowieku nie lekceważ zaistniałej sytuacji, też przestrzegaj obowiązujących rygorów, również od Ciebie zależy życie Twojej Babci czy Dziadka! Wirus, który – być może -  „nabyłeś” od rówieśników w szkole czy w zakładzie pracy, i który Ty przechodzisz bez żadnych dolegliwości, może być śmiertelnie niebezpieczny dla innych, zwłaszcza osób z kręgu tzw. podwyższonego ryzyka

W pasie transmisyjnym COVID-19 szczególnie ryzykowne miejsce wyznacza szkoła i kościół. Jak dotąd, wszystkie szkoły na terenie gminy funkcjonują od początku września w tradycyjnym trybie. Zdiagnozowane jednostkowe przypadki koronawirusa wśród pracowników nie dają – zdaniem służb sanitarnych – powodów, aby wszczynać alarm, metoda kwarantanny ma wystarczyć. Moim zdaniem, to zbyt ryzykowne podejście. W środowisku oświatowym narasta bowiem ludzka bojaźń, czego wyrazem m.in. podwyższony wskaźnik zwolnień lekarskich wśród nauczycieli i pracowników obsługi. Ostatnie dni nasiliły to zjawisko; objęło ono, zresztą cały kraj. Coraz mocniej przekonuje teza o konieczności częściowego (obejmującego roczniki starsze) bądź całkowitego zawieszenia zajęć. Władze gminy Trzebownisko przygotowały się na każdy wariant. I działały ze znacznym wyprzedzeniem. Już w czerwcu, u progu wakacji, podjęto intensywne starania na rzecz udoskonalenia systemu nauki on – line, wykorzystując doświadczenia zdobyte na tym polu w trakcie początkowych miesięcy po ogłoszeniu pandemii i „zamknięciu” szkół. Powstał też jednolity dla wszystkich szkół w gminie elektroniczny program nauki zdalnej. Uzupełniono braki sprzętowe: zakupiono dodatkowych 70 laptopów, opracowano zasady ewentualnego wykorzystania  szkolnego sprzętu komputerowego w domach uczniów, w rodzinach, których nie stać na taki wydatek.
 

O potrzebie zaostrzenia rygorów sanitarnych (maseczki, dystans) w naszych kościołach pisałem tydzień temu. Był apel do proboszczów o konkretne działania i decyzje, w tym o modyfikację niektórych rytuałów liturgii. Niestety, z niewielkim skutkiem. Wciąż dominuje przekonanie, że maseczka w kościele to zło konieczne, a osoba duchowna zwolniona jest z rygorów sanitarno – epidemiologicznych. Chciałbym powtórzyć raz jeszcze: dziś, również w tym miejscu nie może być wyjątków, także te święte ściany nie chronią przed zarazą! Cóż,  do drzwi kościołów i do cmentarnych bram  też zapuka refleksja i opamiętanie decydentów. Jestem o tym święcie przekonany. Wtedy, zapewne, powrócą administracyjne nakazy, znane sprzed świąt wielkanocnych. Pojawi się też pytanie: jakie są koszty takiej nierozsądnej zwłoki, i kto za to odpowiada?   
 

 
Rada Gminy Trzebownisko, jeszcze na wiosnę przyjęła uchwałę w sprawie akcji bezpłatnych szczepień na grypę wśród seniorów. W budżecie zarezerwowano środki z myślą o objęciu akcją co najmniej 1000 osób. Dziś nikt nie ma złudzeń;  w takich ilościach nikt gminie szczepionki nie załatwi. Mimo to władze gminy nie ustają w staraniach, aby – choć w ograniczonym zakresie – dotrzymać słowa danego seniorom. Osobiście, ja też liczyłem na taką okazję. Szczepię się na grypę od wielu lat, nie zważając na opinie antyszczepionkowców czy propagandę szerzoną przez niektórych polityków. Jesienią, regularnie od 25 lat nabywałem taki specyfik w aptece i szedłem do pani Adeli do ośrodka zdrowia na zastrzyk. W październiku 2020, po raz pierwszy od ćwierćwiecza, szczepionka jest poza moim zasięgiem. Pozostaje więc metoda Babci Anieli: czosnek z gorącym mlekiem i odrobiną masła…
 

Za stan i kondycję publicznej służby zdrowia odpowiada państwo i jej funkcjonariusze,  zgodnie z polską Konstytucją. Zapewne za lat dziesiąt historycy zamieszczą w kronikach pod datą 2020 rozdział o przebiegu  pandemii COVID-19, największej zarazy od czasów sławetnej grypy „hiszpanki”, która tuż po I wojnie zebrała w Europie żniwo ponad 40 mln ofiar. Ile milionów ludzkich istnień  pochłonie w świecie koronawirus? Ile ofiar zbierze on w Polsce?   Kiedyś, bezsprzecznie staną pytania o przygotowanie państwa do tych wydarzeń oraz osobistą odpowiedzialność rządzących za życie obywateli zmarłych na COVID-19. Dziś nie czas na takie rozważania. Natomiast w czasach realnego zagrożenia dla społecznych struktur, Polacy mają prawo oczekiwać od władz nadzwyczajnej pomocy i wsparcia dla pracy służb z pierwszej linii obrony przed atakiem zarazy –  pracowników służby zdrowia oraz domów opieki społecznej. Chodzi też o środowiska i profesje najmocniej narażone: m.in. nauczycieli i wychowawców, policjantów, ale też sprzedawców i ludzi obsługujących transport publiczny. Wszelka władza państwowa i samorządowa, centralna i lokalna, zawiadująca zarówno podmiotami publicznymi jak i prywatnymi każdego dnia staje przed dramatycznymi wyzwaniami, przechodząc najtrudniejszy od dekad egzamin z odpowiedzialności, empatii, mądrości i kompetencji. Jak na razie, nie jest z tym, niestety, najlepiej. Jakoś brak konkretów na konkretne dziennikarskie pytania: o strategię, o działania wyprzedzające, o jednakową szansę dla wszystkich. Wciąż w słowach sporo arogancji i samozadowolenia. Miejmy nadzieje, że i to się zmieni.

 

Ryszard Bereś
Wykorzystano zdjęcia wykonane na terenie gminy w całym okresie trwania pandemii.