To moment nadzwyczajny w życiu naszych uczniów, ich nauczycieli i wychowawców. To także niezwykła chwila dla rodziców i opiekunów 2-tysiecznej rzeszy najmłodszych obywateli gminy, którzy 1 września przystąpią do kolejnego roku szkolnego – 2021/2022. Po kilkunastu miesiącach zmagań ze skutkami groźnej epidemii, czego efektem było zawieszenie zajęć stacjonarnych oraz prowadzenie nauki metodą zdalną, znów ma być w miarę normalnie - powrót wszystkich w mury szkoły oraz lekcje przed szkolną tablicą. Dorośli ale też dzieci mają nadzieję, że tym razem nie powtórzymy dramatycznych doświadczeń z jesieni ub. roku, gdy po kilku tygodniach nauki stacjonarnej, już w listopadzie przyszło pozostać w domu i zasiąść do lekcji przy domowym komputerze. Oby, tym razem, rzeczywiście powróciła normalność. Wszak inna jest dziś sytuacja: epidemię udało się generalnie opanować, mamy na wirusa skuteczną szczepionkę, którą przyjęła zdecydowana większość pracowników oświaty. Trwa akcja promująca szczepienia starszych uczniów; od jej postępu w najbliższych dniach i tygodniach, zależy w znacznym stopniu to, czy uczniowie pozostaną w szkole przez cały okres  roku 2021/2022.

Inaugurowany rok szkolny 2021/2022 będzie dla społeczności Zaczernia 154. w historii tutejszej szkoły. To najstarsza w gminie placówka oświatowa; jako pierwsza w okolicy, w roku 1867 uzyskała status szkoły trywialnej (gminnej). Wcześniej, przez kilkadziesiąt lat funkcjonowała jako szkółka parafialna. W następnych dekadach, śladem Zaczernia, poszły sąsiednie miejscowości. Dla utrwalenia wiedzy historycznej młodszych Czytelników przypominam najważniejsze daty: w 1873 roku ruszyła jednoklasowa szkoła ludowa w Trzebownisku, w 1881 r. – w Łące, a cztery lata później w Jasionce. Daty urodzin jednoklasowych szkół ludowych w pozostałych wsiach to: Łukawiec Górny 1892, Łukawiec Dolny i Stobierna Dół – 1894, Nowa Wieś – 1910, Terliczka 1912  (działała do roku 2019), Stobierna Krzywe oraz Wólka pod Lasem  – 1913,  Tajęcina - 1913 (zlikwidowana w 1977 r.). Na początku, nauka prowadzona zwykle przez jednego nauczyciela odbywała się w izbach wynajętych u bogatszych kmieci. Chłopi, analfabeci, nieufnie traktujący pracę nauczycieli, posyłali do szkoły jedynie cześć swych pociech; wszak dzieci potrzebne były w gospodarstwie do pomocy w obrządku a także do opieki nad młodszym rodzeństwem.

Kagankiem oświaty na całą okolicę pozostawało wciąż Zaczernie. To tutaj, już w 1909 roku stanął jednopiętrowy budynek szkolny z 4 oddziałami; służył oświacie ponad 80 lat.  Murowaną szkołę w Łące oddano do użytku w roku 1923. W okresie międzywojennym nowe solidne obiekty szkolne otrzymali ponadto mieszkańcy Trzebowniska (rok 1936) oraz Łukawca (1939). Po II wojnie, głównie poprzez modernizację i rozbudowę dotychczasowych obiektów, powoli poprawiały się warunki nauczania. Jednakże prawdziwy rozmach inwestycyjny w gminnej oświacie przyniosły dopiero lata dziewięćdziesiąte XX wieku. Dzięki zabiegom władz samorządowych, wspartych społecznym wysiłkiem mieszkańców, wszystkie sołectwa otrzymały nowoczesne obiekty szkolno – wychowawcze, poprzez budowę nowych bądź gruntowną rozbudowę i modernizację dotychczasowych. Mówiąc pokrótce: u progu XXI wieku powstała nowoczesna baza oświatowa generalnie zaspokajająca potrzeby środowiska na wiele lat. Część zadań realizowano ze środków budżetu gminy, jednakże gros funduszy pozyskano z zewnątrz, w tym z tzw. programów przedakcesyjnych. O rozmachu podjętych i zrealizowanych zadań niech świadczą uzupełniające ów tekst zdjęcia poszczególnych placówek.
 

Zwieńczeniem wysiłku inwestycyjnego z lat dziewięćdziesiątych w  zakresie bazy szkolnej, jest sukcesywna poprawa warunków wychowania przedszkolnego podjęta w drugiej dekadzie XXI wieku. W listopadzie 2012 roku nowy pawilon dla przedszkolaków otwarto w Wólce Podleśnej. Podobnie w Łukawcu – we wrześniu 2015 roku do kolorowego pawilonu posadowionego na łące obok Zespołu Szkół weszło 70 przedszkolaków; obiekt mieści przedszkole oraz  pomieszczenia dla miejscowego ŁKS. We wrześniu 2017 do nowych 4 sal w rozbudowanym kompleksie ZS nr 1 przeniosły się maluchy ze Stobiernej.  W ramach tej inwestycji ZS otrzymał też 4 nowe sale lekcyjne oraz nową obszerną stołówkę wraz z zapleczem kuchennym. W kolejnych miesiącach budowlańcy weszli na rozległy plac przy Zespole Szkół w Jasionce. W efekcie, 22 października 2019 roku uroczyście otwarto pierwszy w gminie publiczny żłobek dla 50 maluchów. Obiekt o kubaturze 1700 m. kw. mieści zarazem 5 - oddziałowe przedszkole dla stu wychowanków. W dalszej kolejności pomyślano o najmłodszych ze Stobiernej - Krzywego. Właśnie trwa realizacja zadania rozbudowy tamtejszej Szkoły Podstawowej, w tym urządzenia odrębnych pomieszczeń dla przedszkolaków. Oby tylko udało się budowlańcom zdecydowanie przyśpieszyć roboty, bo pierwotny termin oddania inwestycji do użytku jest zagrożony. Na początku sierpnia br. służby inwestycyjne UG ogłosiły zamówienie publiczne na roboty budowlane o podobnym charakterze przy Zespole Szkół w Zaczerniu. Plany władz gminy przewidują powstanie nowych samodzielnych pomieszczeń dla 8-oddziałowego przedszkola. Dotychczasowe cztery sale zajmowane przez maluchów, po modernizacji, wzbogacą bazę uczniowską szkoły. Ma to nastąpić do końca 2022 roku.

Kolejny rok oświatowy 2021/2022 w gminie Trzebownisko realizowany będzie w 10 podmiotach publicznych (7 zespołów szkolno – przedszkolnych, dwie szkoły podstawowe oraz - samodzielne organizacyjnie - przedszkole w Trzebownisku dla 150 dzieciaków).  Liczba uczniów SP to ponad 2000 dziewcząt i chłopców. Opiekę nad dziećmi w wieku przedszkolnym prowadzi - obok 8 przedszkoli publicznych - także 7 placówek niepublicznych. Ogółem, we wszystkich placówkach przygotowano miejsca dla ponad 1150 przedszkolaków. System oświatowo – wychowawczy „uzupełniają” żłobki: jeden publiczny i sześć niepublicznych. Rzecz jasna, główny ciężar organizacyjno – finansowy tej działalności spoczywa na samorządzie gminnym m.in. utrzymanie szkolnych świetlic, a także finansowanie stołówek. Jak wiadomo, rodzice uczniów i przedszkolaków opłacają tzw. wsad do kotła; samorząd pokrywa wszelkie inne koszty (eksploatacja kuchni, obsługa). Warto jeszcze dodać, że z możliwości zjedzenia w szkole obiadu korzysta w naszej gminie zdecydowana większość uczniów (1202). W wydatkach należy uwzględnić również stypendia socjalne oraz naukowe dla wyróżniających się uczniów, dowóz dzieci, dofinansowanie zakupu podręczników oraz dopłatę dla przedszkoli niepublicznych i żłobków.
 

Tegoroczny rok szkolny – jak zapowiada minister oświaty – powinien przebiegać jak przed pandemią: w klasach, w pracowniach przedmiotowych, w salach gimnastycznych i na boiskach szkolnych. Czy tak się stanie, zależy od nas wszystkich: dzieci i ich rodziców, nauczycieli i władz samorządowych. Swą praktyczną postawą zadecydujemy, czy oddalimy istniejące wciąż zagrożenia, czy też – jak rok temu – skapitulujemy, ogłaszając powrót zajęć zdalno-hybrydowych. 27 sierpnia br. na konferencji prasowej kierownictwa MEiN nt. rozpoczęcia roku 2021/2022, poinformowano o wytycznych przeciwepidemiologicznych dla szkół, rekomendując jako zalecenia sanitarne: akcję szczepień uczniów powyżej 12. roku życia, dezynfekcję rąk, zachowanie dystansu, korzystanie z maseczek, częste wietrzenie pomieszczeń. M.in. zapowiedziano skierowanie do placówek oświatowych dodatkowych dostaw sprzętu i środków ochrony osobistej, w tym termometrów, maseczek, płynów dezynfekujących. Nie czekając na decyzje ministerstwa, dyrekcje naszych szkół i władze gminy Trzebownisko, dużo wcześniej podjęły działania w tym kierunku. Zadecydowano też o praktycznych zmianach w funkcjonowaniu szkół, wyciągając wnioski z doświadczeń minionych kilkunastu miesięcy. M.in. w niektórych placówkach zmodyfikowano miejsce i grafik zajęć, uwzględniając konieczność większego dystansu. Tam gdzie to było możliwe i sensowne, poszerzono bazę sanitarną, rezygnując choćby z toalet wyłączonych dla personelu. Jednakże najpilniejszym zadaniem warunkującym to, czy rok 2021/2022 przebiegnie „normalnie”, będzie – jak się wydaje - kwestia szczepień: UCZNIÓW, ale też WSZYSTKICH NAUCZYCIELI. Z danych ministerstwa wynika, że co czwarty pracownik oświaty wciąż jakoś stroni od wizyty w punkcie szczepień. To również takie osoby wezmą udział w akcji promocji szczepień starszych uczniów; kampania  taka ma być realizowana w pierwszym tygodniu września. Jak zachowa się taki wychowawca na spotkaniu konsultacyjnym z rodzicami, zapytany, czy sam przyjął już zastrzyk? Z codziennych raportów RM wynika, że na dzień 29 sierpnia br., liczba mieszkańców gminy Trzebownisko w wieku 12 - 19 lat, którzy już zostali zaszczepieni minimum pierwszą dawką wynosi 423. W tej sytuacji, najważniejsze słowa kierowane dziś do naszych uczniów oraz ich szkolnych opiekunów brzmią: ŻYCZYMY WAM WSZYSTKIM DUŻO ZDROWIA!!!

                              

                                                                                                                    
Ryszard Bereś

Zdjęcia wykorzystane w tym artykule  skopiowano ze stron gminnej monografii - książki - albumu „Trzebownisko - odkrywamy dziedzictwo”.