homemapkontakt Czcionka: Zmniejsz czcionke Normalny rozmiar Powiększ czcionkę /  Kontrast Wersja kontrastowa Dla niesłyszących  /​  BIP  / fbtw /  jezykjezyk angielski

PRZEZ WIEKI SPICHLERZ, JUTRO SANKTUARIUM KULTURY

PRZEZ WIEKI SPICHLERZ, JUTRO SANKTUARIUM KULTURY
2019-10-01
Jednym z najstarszych obiektów architektonicznych zachowanych w gminie Trzebownisko jest dawny spichlerz w Łące. Był częścią folwarku dworskiego. Wzniesiony niedaleko dworu (pałacu) w którym rezydowali kolejni właściciele tzw. klucza łąckiego, służył przez wieki gromadzeniu plonów z majątku dziedzica. Solidne ceglane mury pamiętają drugą połowę XVIII wieku. Potwierdza to min. tzw. mapa Miega sporządzona przez austriackiego zaborcę w roku 1783. Na parterze i strychu, przykrytym dwuspadowym dachem pokrytym dachówką, trzymano  głównie przemłynkowane zboże, ale też jarzyny i owoce. Cześć piwnic wykorzystywano na magazyn sprzętu gospodarczego.
 

Jak wspominała Aleksandra Moskwa, pracująca w folwarku w okresie międzywojennym, jedno z piwnicznych pomieszczeń pełniło rolę karceru, w którym osadzano niepokornych parobków. Tuż obok spichlerza, w murowanym budynku zwanym „rządcówką”,  mieszkał zarządca folwarku i jego współpracownicy. Cały kompleks spichrzowy otoczony był ogrodzeniem (w dużej części murem), co widać na mapie katastralnej z 1849 roku (jej fragment na zdjęciu powyżej).  Do tej części zespołu folwarcznego wjeżdżało się przez  murowaną bramę, składającą się z trzech filarów przykrytych daszkami czterospadowymi. Warto jeszcze wspomnieć, iż kroniki odnotowały fakt wielkiego pożaru Łąki w roku 1878, który strawił 32 domy mieszkalne, w tym również spichlerz z gumnami dworskimi. W pałacu ucierpiał tylko dach.
 

Tuż po wyzwoleniu, w listopadzie 1944 roku, na podstawie dekretu PKWN o reformie rolnej, także majątek łąckiego folwarku dworskiego (ogółem 181 ha gruntów rolnych) został znacjonalizowany i rozparcelowany; grunty przekazano w ręce 312 chłopów z Łąki, Terliczki i  Łukawca. W pomieszczeniach  „rządcówki”, tuż po wojnie, mieściła się na krótko Szkoła Rolnicza. W 1953 roku, główne obiekty gospodarcze b. folwarku, w tym spichlerz, „rządcówkę” i stajnie przejęła Spółdzielnia Produkcyjna „Zwycięstwo”, zorganizowana wówczas w Łące; gospodarzyła tu do końca lat pięćdziesiątych. Od początku lat dziewięćdziesiątych zespół spichrzowy dawnego folwarku jest mieniem komunalnym; w 1994 roku budynek dawnej „rządcówki” został przeznaczony na mieszkania komunalne.
 

Zabytkowy spichlerz w Łące, przez wiele dekad nie użytkowany, symbolicznie konserwowany, w efekcie mocno niszczejący, doczekał wreszcie lepszych czasów. Zapadła decyzja władz gminy o jego odbudowie i właściwym zagospodarowaniu. Właśnie trwają tam intensywne prace budowlane, prowadzone pod okiem konserwatora. Ilustrują to publikowane obok zdjęcia.
 

Renowacji obiektu towarzyszy jego  rozbudowa.  Finał prac zaplanowano na listopad 2020 mroku. Wartość robót inwestycyjnych wyszacowano na 4 mln 360 tys. zł. Cześć środków ma pochodzić z funduszy UE. Jak się wstępnie zakłada, odbudowany zabytkowy spichlerz,  będzie wykorzystany głównie na cele kulturalne. Być może za dwa, trzy lata również  w jego wnętrzach zagoszczą uczestnicy kolejnej edycji, organizowanych w Łące od 24 lat, spotkań śpiewaków i muzyków ludowych „Dolina Łącka”.
 


Tekst i zdjęcia Ryszard Bereś

 

Czytano: 2054 razy

GALERIA

W Bukszpanowej Ozdobie 2024
Dodane: 2024-03-28
Obchody Święta Niepodległości w Gminie...
Dodane: 2023-11-16
Dożynki gminne 2023 - Stobierna
Dodane: 2023-08-24
Dolina Łącka 2023
Dodane: 2023-07-18
W Bukszpanowej Ozdobie 2023
Dodane: 2023-04-05
[ZAMKNIJ] Nowe zasady dotyczące cookies. W ramach naszej witryny stosujemy pliki cookies w celu świadczenia Państwu usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Państwa urządzeniu końcowym. Możecie Państwo dokonać w każdym czasie zmiany ustawień dotyczących cookies.